Sprzężenie

Wiem, ostatnio wybieram "samą łatwiznę" do identyfikacji, ale obiecuję, że niebawem będą trudniejsze przypadki. Jak pisałem w jednym z pierwszych postów, zależy mi nie tylko na dobrej zabawie, ale też przywracaniu "zapomnianych" obrazów z powrotem do społecznego obiegu. Na dziś wybrałem kolejne zdjęcie z zamkiem, które trafiło w moje ręce. Oczywiście jak w większości tego rodzaju przypadków, nie miałem zielonego pojęcia, gdzie zostało zrobione, choć wiedziałem, że identyfikacja nie powinna być trudna.


Cegła użyta do budowy zamku wskazywała na Polskę Północną, ewentualnie szeroko rozumiane Mazowsze. Przeszukiwanie sieci zacząłem jednak standardowo, od najprostszej frazy "ruiny zamku". Wyskoczyło wiele obrazków, ale nic szczególnie nie przypasowało do mojego zdjęcia. Wpisałem zatem frazę "ruiny zamku krzyżackiego" i wyskoczył mi obrazek z zamkiem w Toruniu. Idąc tym tropem wpisałem "zamek, Toruń" w wyszukiwarkę i po chwili wyskoczyło m. in. takie zdjęcie.



Całość nie zajęła mi więcej jak 5 minut i pewnie nie wspominałby o tym przypadku w ogóle, gdyby nie "sprzężenie", jakie miało tu miejsce. Otóż, okazuje się, że w Toruniu są dwa zamki! Jeden krzyżacki, a drugi polski, wybudowany po drugiej stronie Wisły we wsi Dybów (obecnie dzielnica Torunia) przez Władysława Jagiełłę w latach 1424–1428. Przy zamku powstała konkurująca z krzyżackim Toruniem osada, którą nazwano Nieszawą. W 1431 roku wojska Torunia i Krzyżaków zdobyły zamek dybowski i spaliły Nieszawę, jednakże wkrótce Krzyżacy zamek odrestaurowali i osadzili w nim swoją załogę. Po czterech latach po pokoju w Brześciu Kujawskim, zamek wraz z lewym brzegiem Wisły wrócił do Polski.

Od 1456 roku zamek w Dybowie był siedzibą starostów królewskich. Znajdowała się tam też komora celna, która wymusiła częściowe przekształcenie założenia zamkowego na cele gospodarcze. Położona obok zamku Nieszawa była niewygodnym konkurentem w handlu dla Torunia, więc na skutek żądania mieszczan toruńskich w roku 1460 przeniesiono mieszkańców Nieszawy o 30 km w górę Wisły, gdzie powstało miasto Nieszawa, zwane wówczas Nową Nieszawą.

Podczas wojen szwedzko-polskich zamek został spalony przez Szwedów w 1656 roku. W 1703 roku, podczas oblężenia Torunia przez Szwedów, z zamku ostrzeliwano miasto, dlatego też wojska polskie stacjonujące w mieście ostrzelały zamek, zniszczeniu uległa jego część mieszkalna od strony rzeki. W XVIII wieku zamek był własnością rodu Dębskich, natomiast po rozbiorach otworzono w nim gorzelnię. Jeszcze w 1813 czterdziestu Francuzów pod dowództwem porucznika Savary wytrzymało w zamku trzymiesięczne oblężenie Rosjan, kapitulując dopiero wraz z Toruniem. Od tego czasu popadał w coraz większą ruinę. Do dziś przetrwały przede wszystkim imponujące mury obwodowe, oraz wieża bramna i obwarowania.